ប្រវត្តិគ្រួសារខ្ញុំក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
ខ្ញុំឈ្មោះ នាង វិត[1] អាយុ៥៨ឆ្នាំ។ ខ្ញុំរស់នៅភូមិត្រពាំងរំពាក់ ឃុំត្រាំកក់ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ នាង អ៊ុក (ស្លាប់) ម្ដាយឈ្មោះ សឿ ប៉ាត់ (ស្លាប់)។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើត៩នាក់។ បងប្អូនរបស់ខ្ញុំនៅរស់៦នាក់ ប្រុស៥នាក់ ស្រីម្នាក់។ ខ្ញុំមានប្ដីឈ្មោះ អ៊ូច។ បច្ចុប្បន្នយើងមានកូន៩នាក់ ស្រី៤នាក់ ប្រុស៥នាក់។ កាលពីវ័យកុមារ ខ្ញុំរៀនបានបន្តិចបន្តួច ត្រឹមតែចេះអាន និងសរសេរអក្សរបានខ្លះៗ។ ខ្ញុំចូលរៀនតាំងពីរបបខ្មែរក្រហមមកម្លេះ។ ខ្ញុំរៀននៅតាមរោង និងក្រោមដើមឈើ។ ក្នុងមួយថ្ងៃខ្ញុំរៀនបានរយៈពេលមួយម៉ោង បន្ទាប់ពីសម្រាកហូបបាយថ្ងៃត្រង់រួច។
ខ្មែរក្រហម បានជម្លៀសក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំ រួមទាំងប្រជាជនជាច្រើនគ្រួសារទៀតឱ្យចាកចេញពីស្រុកភូមិ ទុកឱ្យជនជាតិចិន និងវៀតណាមចូលមករស់នៅជំនួសវិញ។ នៅភូមិត្រពាំងរំពាក់នេះស្ងាត់ជ្រងំពុំមានមនុស្សរស់នៅទៀតឡើយ។ ខ្ញុំនៅចាំបានថា ខ្មែរក្រហមប្រើខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការនៅភូមិដើមបេង ឃុំគិរីចុងកោះ ស្រុកគិរីវង់ ខេត្តតាកែវ នៅជាប់ព្រំប្រទល់វៀតណាម។ ខ្ញុំ និងឪពុកម្ដាយបងប្អូន គឺទៅទាំងអស់គ្នា។ យើងធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើង។ រយៈពេល២ថ្ងៃទើបទៅដល់ភូមិដើមបេង។ ខ្ញុំទើបតែមានអាយុ១០ឆ្នាំជាងប៉ុណ្ណោះ។ ខ្មែរក្រហម បានធ្វើរោងឱ្យគ្រួសាររបស់ខ្ញុំសម្រាប់ស្នាក់នៅ។ ពេលទៅដល់ភ្លាមៗ ខ្មែរក្រហមបានចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការនៅកងកុមារ។ ខ្ញុំបានដើររើសអាចម៍គោ តាមការកំណត់របស់ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំ និងគ្រួសាររស់នៅបានរយៈពេល១ឆ្នាំ។ ក្រោយមក ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូន ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំបន្តទៀត ឱ្យទៅរស់នៅ តំបន់ម្នៀគ ក្នុងខេត្តតាកែវ។ ខ្មែរក្រហមនៅតែចាត់តាំងខ្ញុំដាក់ក្នុងកងកុមារដដែល។ ខ្មែរក្រហម មើលឃើញថា ខ្ញុំចូលវ័យជំទង់ក៏ចាត់តាំងខ្ញុំឱ្យទៅរែកដីដំបូកដាក់តាមវាលស្រែ នៅខាងលិចភ្នំដិន។ ខ្មែរក្រហមបានដាក់កំហិតខ្ញុំ ឱ្យរែកដីឱ្យបាន១៩អម្រែក។ ប្រធានកងកុមារ គាត់ជាស្រី្ត (មិនចាំឈ្មោះ) គាត់មិនសូវកាចទេ។ គាត់មានភាពយោគយល់ដល់ប្រជាជនយើងដែរ។
ក្រោយរស់នៅ តំបន់ម្នៀគ អស់រយៈពេល២ឆ្នាំ ខ្ញុំ និងក្រុមគ្រួសារបានវិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ ហើយបានមករស់នៅផ្សារត្រាំកក់។ ខ្ញុំ និងក្រុមគ្រួសារបានចូលមករស់នៅក្នុងផ្ទះប្រជាជនមួយកន្លែងដែលខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសម្ចាស់ផ្ទះចេញជាបណ្ដោះសន្ន។ ពេលមកដល់ផ្សារត្រាំកក់ខ្ញុំនៅតែធ្វើការក្នុងកងកុមារដដែល។ ខ្ញុំបានដើររើសអាចម៍គោ និងដើរកាប់ដើមទន្ទ្រានខែត្រជាច្រើនភូមិក្នុងឃុំត្រាំកក់ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ខ្មែរក្រហមកំណត់ឱ្យរើសតាមចំនួនកាច់ខ្នាច់ មួយថ្ងៃ ឱ្យបាន២០ខ្នាច់។ នៅថ្ងៃមួយ ដោយសារតែហេវហត់ និងអស់កម្លាំងពេក ខ្ញុំបានលួចកាច់ខ្នាច់បន្លំឱ្យគ្រប់តាមចំនួនកំណត់របស់ខ្មែរក្រហម។ ជាសំណាងល្អរបស់ខ្ញុំ ខ្មែរក្រហមមិនបានចាប់ខ្ញុំយកទៅធ្វើបាប ឬបញ្ជូនយកទៅសម្លាប់ឡើយ។ ពេលហូបបាយម្ដងៗ ខ្ញុំត្រូវទៅហូបនៅផ្ទះបាយរួមនៅខាងជើងផ្សារត្រាំកក់។ ជាប្រចាំ ខ្ញុំហូបបាយបានពីរពេល គឺថ្ងៃត្រង់ និងពេលល្ងាច។ ខ្មែរក្រហម បានកំណត់ចែកបាយឱ្យ ដោយដាក់ស្មុក និងខ្ចប់ស្លឹកត្នោត។ សម្លមិនដែលឆ្ងាញ់ម្ដងណាទេ មានតែសម្លព្រលិត ត្រាវ និងល្ហុង។ ការរស់នៅវេទនាណាស់ គឺសម្រាន្ដផ្ទាល់នឹងដី ឬុយកស្លឹកឈើធ្វើជាកន្ទេល។ ម្ដាយរបស់ខ្ញុំត្រូវ ខ្មែរក្រហមប្រើឱ្យទៅដកស្ទូងនៅតាមកងមនុស្សចាស់។ ចំណែកឪពុកត្រូវ ខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឱ្យទៅឃ្វាលគោ និងឃ្វាលក្របី។ បងប្រុសខ្ញុំម្នាក់ ត្រូវខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឱ្យចូលបម្រើកងទ័ព និងបងប្រុស២នាក់ទៀត ត្រូវបញ្ជូនឱ្យទៅធ្វើការក្នុងកងយុវជន។ គ្រួសាររបស់ខ្ញុំ មិនសូវបានជួបជុំគ្នាឡើយ។ ថ្ងៃមួយខ្ញុំមានការនឹករឭកចំពោះឪពុកម្ដាយ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តដើរសំដៅទៅរកគាត់ទាំងពីរនាក់ទាំងកណ្ដាលយប់។ កាលនោះ ខ្ញុំមិននឹកស្មានថា ខ្លួនឯងក្លាហានហ៊ានដើរទៅតែម្នាក់ឯងដោយមិនគិតពីការភ័យខ្លាចពីអ្វីទាំងអស់។
នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំបានបាត់បង់ប្អូន២នាក់ ម្នាក់បានស្លាប់ដោយសារធ្វើទ័ពខ្មែរក្រហម និងម្នាក់ទៀតស្លាប់ដោយសារជំងឺគ្រុនចាញ់ (ស្លាប់ដោយសារគ្មានថ្នាំព្យាបាល)។ របបមួយនេះកាចសាហាវណាស់ បើយុវជនណាម្នាក់ហ៊ានប្រកែតតវ៉ាមិនព្រមស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើកងទ័ពនោះ នឹងត្រូវខ្មែរក្រហមបញ្ជូនយកទៅសម្លាប់ចោលជាមិនខាន។
អំឡុងពេលបែករបបខ្មែរក្រហម ដោយសារតែភ័យខ្លាចពីការបាញ់កាំភ្លើង និងការទម្លាក់គ្រាប់រវាងកងទ័ពខ្មែរក្រហម ជាមួយកងទ័ពវៀតណាម ខ្ញុំ និងគ្រួសារបានរត់ទៅដល់ពោធិ៍សាត់ និងខេត្តបាត់ដំបង។ ការធ្វើដំណើរនៅតាមផ្លូវ គឺជួបផលវិបាកណាស់ ខ្វះខាតទាំងអង្ករដាំបាយហូប។ ប្រជាជនរាប់ពាន់គ្រួសារ បានរត់ទៅដល់ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តបាត់ដំបងដូចគ្រួសារខ្ញុំដែរ។ បើតាមឮតៗគ្នាថា«នៅចម្ងាយប្រហែល២គីឡូម៉ែត្រទៀតនឹងទៅដល់ទីតាំងដែល ខ្មែរក្រហមរៀបចំបបរត្រៀមទុកសម្លាប់ប្រជាជន»។ បបររៀបចំទុកច្រើនខ្ទះណាស់ ខ្ញុំបានឮថា«បបរទាំងនោះមានដាក់ថ្នាំបំពុលគ្រប់ខ្ទះទាំងអស់»។ សំណាងល្អ វៀតណាមចូលមករំដោះទាន់ពេលវេលា ទើបក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំបានរួចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់។ ពេលវៀតណាមចូលមកដល់ ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំ និងប្រជាជនជាច្រើនទៀតបានរត់ដង្ហែគ្នាតាមផ្លូវសំដៅទៅផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួនវិញ។
អត្ថបទដោយ ជីម សុខគា
[1] បទសម្ភាសជាមួយឈ្មោះ នាង វិត រស់នៅភូមិត្រពាំងរំពាក់ ឃុំត្រាំកក់ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ សម្ភាសដោយ ជីម សុខគា នៅថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។