ជំរំឃុំឃាំងជនភៀសខ្លួនខ្មែរមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងស្រុកតាព្យា ខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ ដែលជាទូទៅជនភៀសខ្លួនខ្មែរហៅថា ជំរំឃុំឃាំងតាព្យា។ កងទ័ពថៃប្រើប្រាស់ជំរំនេះដើម្បីឃុំខ្លួនជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ដែលបានរត់ឆ្លងដែនពីទឹកដីប្រទេសកម្ពុជាចូលទឹកដីថៃអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០។ មុននឹងកងទ័ពថៃបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនខ្មែរទៅឃុំឃាំងនៅតាព្យា គឺកងទ័ពថៃបានចាប់ឃុំ និងសួរចម្លើយជនភៀសខ្លួនខ្មែរជាច្រើនលើកច្រើនសារ ជាមួយការសំឡុត បំភិតបំភ័យ និងកុហកបោកបញ្ជោតថា បញ្ជូនត្រឡប់មកឱ្យខ្មែរក្រហមវិញ ដើម្បីឱ្យជនភៀសខ្លួនខ្មែររត់គេចខ្លួនពីកន្លែងសួរចម្លើយ រួចហើយបាញ់សម្លាប់។ ហេតុការណ៍ទាំងនៅតែជាការចងចាំសម្រាប់ជនភៀសខ្លួនខ្មែរដែលធ្លាប់ជាប់ឃុំឃាំងនៅតាព្យា៖

ខ្ញុំឈ្មោះ យឹម វើយ[1] អាយុ៦០ឆ្នាំ (ក្នុងឆ្នាំ២០១០) សព្វថ្ងៃរស់នៅភូមិស្វាយ ឃុំថ្មពួក ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំធ្វើការនៅសហករណ៍ភូមិស្វាយ ស្រុកថ្មពួក តំបន់៥ ភូមិភាគពាយ័ព្យ។ ក្រោយមក ខ្ញុំត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យដឹកនាំកម្លាំងយុវជននៅក្នុងភូមិទៅលើកទំនប់នៅអាងត្រពាំងថ្ម ហើយនៅទីនោះខ្មែរក្រហមប្រើខ្ញុំឱ្យធ្វើការងារគ្មានពេលសម្រាក គ្មានអាហារហូបគ្រប់គ្រាន់ និងប្រឈមនឹងការហៅទៅអប់រំ(ចាប់ខ្លួន) ប្រសិនបើខ្ញុំធ្វើការងារមិនសម្រេចទៅតាមផែនការ។ នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៧ ពេលដែលខ្ញុំត្រឡប់មកធ្វើការងារនៅកងភ្ជួររាស់ ដកស្ទូង នៅក្នុងភូមិស្វាយវិញ ខ្ញុំបានបបួលសមាជិកនៅក្នុងកងចល័តរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ ដោយមិនឱ្យប្រធានសហករណ៍ដឹងឡើយ។ ខ្ញុំប្រមូលមនុស្សបានចំនួន១៥នាក់​ និងបានលួចយកអាហារមួយចំនួនពីកងកុមារនៅភូមិអំពិលទុកហូបតាមផ្លូវ ព្រោះខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវធ្វើដំណើររយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃទើបដល់ទឹកដីថៃឡើយ។ នៅវេលាម៉ោង៧យប់ ខ្ញុំនិងប្រជាជននៅក្នុងសហករណ៍ចំនួន១៥នាក់ទៀត បានចាកចេញពីភូមិដើរសំដៅទៅផ្លូវបំបែកទៅព្រំដែនថៃ ប៉ុន្តែស្រាប់តែយើងដើរវង្វេងផ្លូវទៅភូមិតាយឹងក្នុង ឃុំគំរូទៅវិញព្រោះយប់ងងឹត។ យើងបានដើរស្វែងរកផ្លូវទៅព្រំដែនថៃម្តងទៀត ហើយនៅវេលាម៉ោង៤ទៀបភ្លឺ ក៏ដើរឆ្លងផុតភូមិគោករមៀត ក្នុងឃុំគោករមៀតជាប់ព្រំដែនថៃ ក៏ជួបនឹងកងទ័ពខ្មែរក្រហមកំពុងដេកយាមផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែន។ ខ្មែរក្រហមបានរៀបចំផ្លូវព្រំដែនបីជាន់ គឺផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែនទី១ គឺខ្មែរក្រហមឱ្យប្រជាជនស្នាក់នៅ, ផ្លូវក្រវាត់ទី២ និងទី៣ គឺជាផ្លូវដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមដើរល្បាត ដោតចម្រូង និងដាក់មីនការពារមិនឱ្យប្រជាជនឆ្លងកាត់។ រៀងរាល់ព្រឹក កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានដើរល្បាតលើផ្លូវក្រវាត់ទី២ ដែលមានទទឹង៥ម៉ែត្រ​ដើម្បីពិនិត្យមើលដានជើងមនុស្សដើរឆ្លងកាត់ និងលួចដឹកដំឡូង។ ប្រសិនបើកងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅផ្លូវក្រវាត់ទី២ឃើញដានជើងមនុស្សដើរឆ្លងចូលទៅទឹកដីថៃ នឹងរាយការណ៍ភ្លាមទៅកងទ័ពដែលយាមនៅផ្លូវក្រវាត់ទី៣ដើម្បីស្ទាក់ចាប់ ហើយប្រសិនបើចាប់ខ្លួនបានគឺខ្មែរក្រហមមិនទុកជីវិតឡើយ។

នៅពេលនោះខ្ញុំរួមជាមួយប្រជាជនភៀសខ្លួន ដើរត្រឡប់មកក្រោយបន្តិច រួចហើយក៏បំបែកគ្នាជាក្រុមតូចៗ។ ក្រុមខ្ញុំមានគ្នា៣នាក់ គឺទី១) ខ្ញុំ, ទី២) ឈ្មោះ ឈើម សព្វថ្ងៃគឺជាគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យថ្មពួក និង ទី៣) ឈ្មោះ ភ្លឿន សព្វថ្ងៃរស់នៅប្រទេសអាមេរិក។ នៅវេលាម៉ោងប្រមាណ៧ព្រឹក ស្រាប់តែខ្ញុំឮស្នូរសំឡេងគ្រាប់កាំភ្លើងផ្ទុះឡើង ធ្វើឱ្យខ្ញុំភិតភ័យយ៉ាងខ្លាំង និងនាំគ្នាក្រាបនៅគុម្ពស្មៅដែលដុះអមសងខាងផ្លូវរង់ចាំឃ្លាំមើលសកម្មភាពយោធាខ្មែរក្រហមកំពុងដើរល្បាត។ នៅវេលាម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់ ពេលយោធាខ្មែរក្រហមឈប់សម្រាកហូបបាយ ខ្ញុំ និងគ្នាខ្ញុំពីរនាក់ទៀតលួនមកអែបផ្លូវ រួចហើយរត់ឆ្លងកាត់ផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែនទី២។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំត្រូវដើរកាត់តាមព្រៃសំដៅទៅផ្លូវក្រវាត់ទី៣ ដែលមានអន្លង់ចម្រូង និងគ្រាប់មីននៅរាយប៉ាយពាសពេញព្រៃ។ ខ្ញុំបានដើរឆ្លងអូរ និងកាត់គ្រាប់មីនដែលដាក់បង្កៃនៅតាមដើមឈើចូលក្នុងទឹកដីថៃ។ ស្ថិតនៅមិនឆ្ងាញប៉ុន្មានពីព្រំដែន ខ្ញុំឃើញស្រ្តីម្នាក់កំពុងបើកវិទ្យុជាភាសាខ្មែរស្តាប់។ ដោយសារខ្ញុំ និងអ្នកនៅក្នុងក្រុមជាមួយមិនមានអាហារហូបរយៈពេលមួយយប់ពីថ្ងៃហើយ ទើបយើងសម្រេចចិត្តទៅសុំបាយពីស្រ្តីនោះ ហើយដឹងថាគឺជាជនជាតិថៃ។ ស្ត្រីនោះបានដាំបាយឱ្យយើងហូប រួចហើយក៏ប្រាប់យើងថាគាត់នឹងទៅហៅទាហានថៃមកជួប ប៉ុន្តែបានប្រាប់យើងកុំឱ្យភិតភ័យ។

នៅវេលាម៉ោង៣រសៀល ទាហានថៃបានមកដល់ ហើយភ្ជង់កាំភ្លើងដើម្បីព័ទ្ធចាប់ខ្ញុំ និងអ្នកនៅក្នុងក្រុមជាមួយគ្នា។ ខណៈនោះអ្នកបកប្រែភាសាខ្មែរឱ្យទាហានថៃ ក៏បានស្រែកប្រាប់ខ្ញុំ និងអ្នកនៅក្នុងក្រុមរបស់ខ្ញុំកុំឱ្យរត់ ប្រសិនបើរត់ទាហានថៃនឹងបាញ់សម្លាប់ចោល។ ទាហានថៃបានសួរខ្ញុំតាមរយៈអ្នកបកប្រែថា តើខ្ញុំចូលមកទឹកដីថៃដើម្បីអ្វី? ខ្ញុំបានឆ្លើយថាខ្ញុំមិនមានអាហារហូប និងមិនអាចស៊ូទ្រាំនឹងការអត់ឃ្លាន និងធ្វើការងារទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ (ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម) ទើបខ្ញុំសុំមករស់នៅក្នុងទឹកដីថៃ។ ខណៈនោះ ទាហានថៃបានចោទខ្ញុំថា គឺជាកងទ័ព ប៉ុល ពត ប៉ុន្តែខ្ញុំបានបដិសេធ។ ទាហានថៃបានចងមុខខ្ញុំ និងអ្នកនៅក្នុងក្រុមជាមួយខ្ញុំពីរនាក់ទៀត បន្ទាប់មកអ្នកបកប្រែបានប្រាប់យើងថា ថៃមិនទទួលយើងទេ គឺត្រូវបញ្ជូនឱ្យខ្មែរក្រហមវិញ។ ទាហានថៃបានបណ្តើរអ្នកនៅក្នុងក្រុមជាមួយខ្ញុំចេញទៅមុនម្នាក់ម្តងៗ រួចហើយត្រឡប់មកប្រាប់ខ្ញុំថា អ្នកទាំងនោះត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ចោលហើយ ហើយខ្ញុំក៏បានឮស្នូរគ្រាប់កាំភ្លើងដែរ។ ប៉ុន្តែតាមពិតទាហានថៃបានបាញ់ឡើងលើ រួចហើយមកកុហកខ្ញុំ ដើម្បីឱ្យខ្ញុំនិយាយការពិត និងឱ្យខ្ញុំរត់គេចខ្លួន។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើខ្ញុំភិតភ័យ និងរត់គេចខ្លួនពីកន្លែងសួរចម្លើយ គឺទាហានថៃបាញ់សម្លាប់ខ្ញុំចោលនៅហ្នឹងកន្លែងតែម្តង។

បន្ទាប់ពីសួរចម្លើយចប់ ទាហានថៃបានឱ្យខ្ញុំឡើងជិះរថយន្ត ហើយបើកកាត់ព្រៃចេញពីកន្លែងឃាត់ខ្លួននៅព្រំដែនចេញទៅដោយមិនបានប្រាប់ពីទីតាំងឡើយ។ នៅពេលទាហានថៃដឹកខ្ញុំទៅដល់ស្រុកតាព្យា ក្នុងខេត្តស្រះកែវ ទើបស្រាយក្រណាត់រុំមុខខ្ញុំចេញ។ នៅតាព្យាគឺជាទីតាំងគុកសម្រាប់ឃុំឃាំងជនភៀសខ្លួនខ្មែរដែលរត់ចូលទឹកដីថៃ និងមានរបងលួសបន្លាព័ទ្ធជុំវិញ។ ប្រធាននៅជំរំឃុំឃាំងបានឱ្យអ្នកទោសទាំងអស់ដេកផ្អៀងនៅខ្លួនបរិវេណខាងក្រោមសាលាស្រុកតាព្យា ព្រោះគ្មានកន្លែងដេកគ្រប់គ្រាន់។ នៅពេលយើងជជែកគ្នានៅពេលយប់ ហើយតម្រួតថៃយាមនៅជំរំឃុំឃាំងស្តាប់ឮនឹងមកវាយធ្វើបាបយើងមិនខាន។ ពិសេសតម្រួតថៃយាមនៅជំរំឃុំឃាំងតែងតែធ្វើបាបទៅលើស្ត្រីជនភៀសខ្លួនខ្មែរ និងតែងតែមានបំណងនាំយកស្រ្តីខ្មែរដែលជាប់ឃុំនៅទីនោះទៅរំលោភ ប៉ុន្តែជារឿយៗខ្ញុំ និងអ្នកទោសប្រុសៗមួយចំនួនទៀតជួយការពារ និងឃាត់មិនឱ្យតម្រួតថៃយកស្រ្តីខ្មែរចេញពីទីកន្លែងឃុំឃាំងឡើយ។ នៅទីនោះ ប្រធានជំរំឃុំឃាំងបានចែកបាយមួយវែក និងម្ហូបមួយវែកឱ្យខ្ញុំហូបក្នុងមួយពេល។ មុនបើករបបអាហារខ្ញុំត្រូវឈរតម្រង់ជួរជាមួយអ្នកទោសផ្សេងទៀត ហើយប្រសិនបើថ្ងៃណាខ្ញុំឈរមិនត្រង់ជួរ តម្រួតថៃមកវាយទាត់ធាក់ធ្វើបាបខ្ញុំ។ ចំពោះអ្នកទោសណាដែលមានបងប្អូនរស់នៅ និងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ហើយចង់មកសួរសុខទុក្ខទាល់តែបងប្អូននោះទៅសុំច្បាប់ពីថៃ និងសុំប្រធានជំរំឃុំឃាំងជាមុនសិន។

ក្រោយមកអ្នកទោសដែលជាជនភៀសខ្លួនខ្មែរបានកើនឡើងរហូតដល់ចំនួន២០០នាក់នៅជំរំឃុំឃាំងតាព្យា ពេលនោះខ្ញុំក៏ឃើញបុគ្គលិកអង្គការអន្តរជាតិមកជួប និងសម្ភាសន៍អ្នកទោសមួយចំនួនដើម្បីធានាចេញពីជំរំឃុំឃាំង និងបញ្ជូនទៅរស់នៅតាមជំរំជនភៀសខ្លួនផ្សេងៗ។ ខ្ញុំជាប់ឃុំឃាំងនៅតាព្យារយៈពេល៣ខែ ក៏អង្គការសហប្រជាជាតិមកធានាខ្ញុំចេញ និងបញ្ជូនទៅនៅជំរំជនភៀសខ្លួនក្នុងស្រុកអារញ្ញ។ មួយរយៈក្រោយមក ខ្ញុំចាកចេញពីជំរំនៅស្រុកអារញ្ញ មកចូលធ្វើទាហានប៉ារ៉ា នៅជំរំបឹងត្រកួន ក្នុងស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យវិញ ដែលមានឈ្មោះ លួត គឺជាប្រធានជំរំ, ឈ្មោះ ដៀង ដែល គឺជាមេបញ្ជាការកងទ័ព និង សឺន សាន គឺជាអគ្គបញ្ជាការនិងភស្តុភា។ អំឡុងពេលនោះ ការគ្រប់គ្រងនៅតំបន់ថ្មពួកមានការប្រទាញប្រទង់គ្នាយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះមួយផ្នែកកងទ័ពខាងប៉ារ៉ាគ្រប់គ្រង មួយផ្នែកខាងកងទ័ពវៀតណាម និងរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់គ្រង និងមួយផ្នែកទៀតខាងកងទ័ពខ្មែរក្រហមគ្រប់គ្រង។ កងទ័ពទាំងបីភាគីតែងតែវាយប្រយុទ្ធគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប៉ុន្តែក្រោយមកខាងកងទ័ពខ្មែរក្រហមដកចេញពីថ្មពួក ដូច្នេះនៅសល់តែកងទ័ពវៀតណាមរួមជាមួយរដ្ឋកម្ពុជា នៅគ្រប់គ្រងពាក់កណ្តាល ហើយកងទ័ពប៉ារ៉ាគ្រប់គ្រងពាក់កណ្តាល។ ខ្ញុំមិនបានឡើងទៅវាយនៅសមរភូមិទេ គឺខ្ញុំកាន់ផ្នែកភស្តុភា (ក-៤) និងសាលាបណ្តុះបណ្តាលយុទ្ធសាស្រ្តយោធា។ ខ្ញុំរស់នៅជំរំជាមួយប៉ារ៉ា រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ ទើបខ្ញុំត្រឡប់មករស់នៅស្រុកកំណើតនៅភូមិស្វាយជុំជាមួយប្រពន្ធ និងកូនចំនួន៣នាក់។ ខ្ញុំ និងប្រពន្ធបានប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការចិញ្ចឹមជីវិតរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។

អត្ថបទដោយ សោម ប៊ុនថន

---

[1] បទសម្ភាសន៍ សោម ប៊ុនថន ជាមួយ យឹម វើយ អាយុ៦០ រស់នៅភូមិស្វាយ ឃុំថ្មពួក ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០។