ខ្ញុំឈ្មោះ ហាក់ ប៊ុណ្ណា  អាយុ ៥៨ ឆ្នាំ(កើតនៅឆ្នាំ ១៩៦៧) នៅភូមិធន់មោង ឃុំកំពង់ថ្ម ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ។[1] ខ្ញុំរៀបការជាមួយប្រពន្ធឈ្មោះ ប៉ុល ជួន និងមានកូនប្រុសស្រីចំនួន៣នាក់ (ប្រុស២និងស្រី១)។  ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ ហាក់ (ស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម) និងម្ដាយឈ្មោះ អ៊ី ហើយមានបងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន៥នាក់ ខ្ញុំជាកូនទី៥ក្នុងគ្រួសារ។

ខ្ញុំបួសរៀនសូត្របានត្រឹមថ្នាក់ទី៦ នៅសាលាបឋមសិក្សាកំពង់ថ្ម។ ខ្ញុំជាកូនកំព្រាឪពុកតាំងពីអាយុ១១ឆ្នាំ។ ខ្ញុំរស់នៅជាមួយម្ដាយ និងបងប្អូន​។ នៅឆ្នាំ១៩៧៣ កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានវាយផ្តាច់គ្រប់គ្រងលើភូមិរបស់ខ្ញុំរស់នៅ។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំនិងប្រជាជនដទៃទៀតក្នុងភូមិកំពង់ថ្ម ត្រូវបានកងទ័ពខ្មែរក្រហមជម្លៀសទៅកាន់តំបន់រំដោះខ្មែរក្រហម នៅខាងវាលត្បែងកោង នៅក្នុងភូមិបឹង ឃុំបឹងល្វា ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ។ រហូតដល់ខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំត្រូវបានបញ្ជូនមកភូមិកំណើតវិញ។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើការនៅក្នុងកងកុមារ។ ប្រធានកងកុមារបានឲ្យខ្ញុំទៅកើបអាចម៌គោ, ដើរកាប់ដើមទន្ទ្រានខែត្រយកមកធ្វើជី។ ខ្ញុំត្រូវក្រោកពីព្រលឹម នៅម៉ោង៤ព្រឹក ដើម្បីកើបអាចម៌គោពីគ្រប់ផ្ទះតាមការកំណត់របស់អង្គការ។ ម៉ោង១២ថ្ងៃត្រង់​ គឺជាពេលសម្រាកហូបបាយថ្ងៃត្រង់។ ខ្ញុំបានហូបតែបបររាវមួយចានលាយជាមួយត្រ​កួន និងអំបិលតិចតួច។ នៅម៉ោង១រសៀល ខ្ញុំត្រូវបន្តទៅកាប់ស្លឹកឈើបន្ថែមទៀត និងចញ្រ្ចាំជី  ដើម្បីឲ្យគ្រប់តាមចំនួនកំណត់មុនម៉ោង ៥ល្ងាច។

របបអាហារពេលល្ងាចនៅតែជាបបររាវមួយចានលាយជាមួយត្រកួន និងអំបិល។ នៅពេលដែលកងទ័ពខ្មែរក្រហមទទួលបរាជ័យ ដោយកងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលបានវាយរំដោះប្រទេសកម្ពុជា និងសង្គ្រោះប្រជាជន នៅដើមខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩,[2] ខ្ញុំក៏បានរួចរស់ជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម និងបានរស់នៅជាមួយម្ដាយបងប្អូនវិញ។

បច្ចុប្បន្នខ្ញុំរស់នៅភូមិថ្នល់កែង ឃុំអន្លង់វែង ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។  នៅពេលមានជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ខ្ញុំបាននាំប្រពន្ធមកស្នាក់នៅផ្ទះបងប្អូនខេត្តសៀមរាប រយៈពេលចំនួន ៣យប់។ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ខ្ញុំបានត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ​។ នៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ មានការផ្ទុះអាវុធតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួននៅតាមព្រំដែនមានដូចជា ឧត្តរមានជ័យ, ខេត្តព្រះវិហារ  និងខេត្តពោធិ៍សាត់។

គ្រួសារខ្ញុំបានភៀសខ្លួន ដោយសារមានការបាញ់ពីកងទ័ពថៃម្ដងទៀត ខ្ញុំរត់ចូលទៅក្នុងកន្លែងភៀសសឹក សាលារៀនអណ្ដូងបី បានស្នាក់នៅមួយយប់ ដែលស្ថិតនៅភូមិ អូរតាមែងដែលមានជនភៀសសឹកជាច្រើននៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង។ នៅក្នុងពេលនោះ រាជរដ្ឋាភិបាល, អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងសប្បុរសជនមានការចែកអំណោយសម្រាប់ជនភៀសសឹកចំនួន៨០០គ្រួសារ។ នៅក្នុងភូមិខ្ញុំ គ្មានការខូចទ្រព្យសម្បត្តិទេ។ ខ្ញុំបានឮគេនិយាយថា មានការទម្លាក់គ្រាប់បែក មួយគ្រាប់នៅបន្ទាយទាហាន៤១ មិនមានផ្ទុះទេ នៅក្នុងភូមិអូរស្រឡៅស្រោង (ពាក្យចចាមអារ៉ាម)។ បន្ទាយនោះមានការសាងសង់សម្រាប់ទាហានហ្វឹកហ្វឺន មានលេណដ្ឋាន ឃ្លាំងគ្រាប់ និងកន្លែងស្នាក់នៅយ៉ាងស្អាត។

ប្រជាជនរស់នៅស្រុកអន្លង់វែងមិនមានបាត់បង់ជីវិតទេ ប៉ុន្តែកងទ័ពជួរមុខត្រូវបាត់បង់ជីវិតម្នាក់នៅក្នុងស្រុកអន្លង់វែង នៅភូមិដីថ្មី។ នៅក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកអន្លង់វែង ដែលមានតែច្រកទ្វារអន្ដរជាតិជាំស្រងាំ និងមានប្រាសាទតាក្របី ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាមាន់ធំ។ តាមការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ បានប៉ះពាល់ដល់ សេដ្ឋកិច្ច ការរស់នៅនិងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ត្រូវរត់ចេញពីផ្ទះសម្បែងចុះឡើងមិនបានធ្វើការរកស៊ីអ្វីទេ។ ចំពោះការចាប់ឈ្លើយសឹកទាហានខ្មែរ២០នាក់ ប្រទេសថៃបានបញ្ជូនសាកសពម្នាក់ និងដោះលែងទាហានកម្ពុជា២នាក់ ដែលមានពិការម្នាក់ និងបាត់បង់សតិអារម្មណ៍។

នៅក្នុងពេលមានសង្រ្គាមជាមួយប្រទេសថៃដែលមានរយៈពេល៥ថ្ងៃ បានធ្វើឲ្យកងទ័ពកម្ពុជា ប្រជាជនបាត់បង់ជីវិត និងរងរបួសជាច្រើននាក់។ លើសពីនេះទៅទៀត ប្រទេសកម្ពុជាទទួលរងការបំផ្លិចបំផ្លាញពីកងទ័ពថៃដោយប្រើអាវុធ យន្ដហោះចម្បាំង និងទម្លាក់គ្រាប់បែក ដែលបណ្ដាលខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិជាតិប្រាសាទព្រះវិហារ វត្តអារាម សាលារៀន និងលំនៅឋានប្រជាជន។ ប្រជាជនបានចាកចេញពីផ្ទះសំបែង ដើម្បីរកកន្លែងស្នាក់នៅសុវត្ថិភាពដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំ និងជៀសវាងពីគ្រោះថ្នាក់ដោយសង្រ្គាម។[3]

ក្នុងនាមជាប្រជាជនខ្មែរ  សូមចូលរួមរំលែកទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំ និងសូមគោរពដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធវីរៈបុរសកងទ័ពទាំងអស់ ដែលបានពលីបូជាជីវិត សាច់ស្រស់ ឈាមស្រស់ ដើម្បីជាតិ មាតុភូមិ និងកូនចៅជំនាន់ក្រោយ ចងចាំគោរពដឹងគុណនូវវីរភាពដ៏អស្ចារ្យមួយជារៀងរហូតទៅ។ ខ្ញុំសូមឲ្យតុលាជាតិ និងអន្ដរជាតិជួយដោះស្រាយ ចំពោះការចង់បាននិងការឈ្លានពានពីសំណាក់ប្រទេសថៃក្នុងដែនអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា៕

អត្ថបទដោយ ទូច វណ្ណេត

---

[1] បទសម្ភាសន៍ ហាក់ ប៊ុណ្ណា ជនភៀសសឹក ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ

[2] ឃួន វិច្ឆិកា និងអ្នកឯទៀត, ប្រវត្តិវិទ្យាថ្នាក់ទី៦៖ ខ្មែរ និងដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាព ([ភ្នំពេញ]៖ អនុគណៈកម្មការមុខវិជ្ជឯកទេសប្រវត្តិវិទ្យា ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា), ទំព័រទី៤១

[3] ឯកសារដកស្រង់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ