ជនភៀសសឹក ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ដោយគិតត្រឹមម៉ោង៦ល្ងាចថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ម្សិលមិញ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ សរុបចំនួន ៣៨,៤៤៧នាក់, ខេត្តព្រះវិហារ ចំនួន២៩,៧១៧នាក់, ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ចំនួន ៣៤,២៦៤នាក់, ខេត្តពោធិ៍សាត់ ចំនួន ៣,០២៦នាក់, ខេត្តសៀមរាប ចំនួន ៣៣,៤២នាក់ តួលេខសរុបទាំងទាំង៥ខេត្ត មានចំនួន ១៦៨,៩៤៦នាក់ ដែលជាជនភៀសសឹក[1]។

ប្រជាពលរដ្ឋ រាប់ម៉ឺនគ្រួសារ បានចាកចោលផ្ទះសម្បែងជាទីជម្រកសុខសាន្ត បន្ទាប់ពីកងទ័ពឈ្លានពានថៃបាញ់ផ្លោងគ្រាប់កាំភ្លើងធំចូលក្នុងភូមិឋានរបស់ជនភៀសសឹក។ ការភៀសចេញពីលំនៅឋានបាននាំមកនូវការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ជនភៀសសឹក។ ជនភៀសសឹកប្រឈមការខ្វះទីជម្រក ខ្វះអាហារហូបចុក ខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ បាត់បង់មុខរបរ បាត់បង់ចំណូលជួបការលំបាកក្នុងជីវភាព ក្មេងៗបាត់បង់ការសិក្សា និងប្រឈមការលំបាកជាច្រើនផ្សេងទៀត។

ជនភៀសសឹកដែលជម្លៀសមកពីទីទួលសុវត្ថិភាព និងផ្ទះសាច់ញាតិ ការជម្លៀសចេញពីលំនៅដ្ឋាន ក្នុងនោះមានស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ជនចាស់ជរា ជនពិការ និងកុមារ។ ការឈ្លានពានរបស់ថៃ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សាលារៀនជាង៦០០ត្រូវបិទទ្វារ ក្នុងចំណោម៥ខេត្ត ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិស្សានុសិស្សជាង១៥ម៉ឺននាក់ និងគ្រូបង្រៀន៦ពាន់នាក់[2]។ ភូមិដ្ឋាន មណ្ឌលសុខភាព សំណង់អគារតូចធំ ស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈ សាលារៀន ផ្សារ ប្រាសាទព្រះវិហារដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក បានរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងរងការវាយប្រហារមិនរើសមុខរបស់ភាគីថៃ ជាពិសេសគម្រាមកំហែងដល់អាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់គ្មានកំហុស តួយ៉ាងដូច ស្រ្តី និងកុមារជាដើម។ ការប្រើកម្លាំងទ័ព និងសព្វាវុធធុនធ្ងន់ឈ្លានពានកម្ពុជាពីសំណាក់កងទ័ពថៃ បានបង្កវិនាស សកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងខ្លោចផ្សារបំផុតដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាជនស៊ីវិល។

ខាងក្រោមនេះ ជារឿងរ៉ាវប្រជាជនភៀសសឹកចាក់ចេញពីលំនៅឋាន ដោយសារកងកម្លាំងទ័ពថៃបើកការវាយប្រហារឈ្លានពានលើកម្ពុជា៖

ឈ្មោះ ភឿន ស្រីខួច[3] ភេទស្រី អាយុ ៨ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី២ ខ្ញុំជម្លៀសមកពីឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ រយៈពេលប្រាំថ្ងៃ អត់បានចូលរៀន អត់បានអានសៀវភៅ។ ខ្ញុំនឹកសាលា នឹកលោកគ្រូ-អ្នកគ្រូ ពេលបានសៀវភៅអានធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ខ្ញុំកាន់តែនឹកសាលាខ្លាំងជាមុន។

ធឿន ធារ៉ា[4] ភេទប្រុស អាយុ ១០ឆ្នាំ ខ្ញុំកំពុងតែរៀនសុខៗ លោកគ្រូប្រាប់ឲ្យខ្ញុំចេញពីសាលា។ លោកគ្រូបន្ទុកថ្នាក់ ប្រកាសប្រាប់ខ្ញុំ និងមិត្តនៅក្នុងថ្នាក់រៀនថា ថៃបានឡើងដល់ប្រាសាទតាមាន់។ ខ្ញុំត្រឡប់ទៅផ្ទះរៀបចំអីវ៉ាន់ភៀសសឹកមកកកាន់ជំរំទីនេះ។ ពេលផ្ទុះអាវុធ ខ្ញុំបានតេទៅប៉ា ក៏ប៉ុន្តែប្រាប់ថា ប៉ាអត់មានកើតអ្វីទេ! ខ្ញុំនៅតែយំ ខ្លាចប៉ាមានគ្រោះថ្នាក់។ ប៉ានៅសមរភូមិមុខ ចំណែកខ្ញុំ ម៉ែ និងប្អូន​មកជំរំភៀសសឹកនេះ។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា នឹកផ្ទះ នឹកម្តាយ ឪពុក និងនឹកសាលា។ ខ្ញុំអត់បានរៀនរយៈពេលប្រាំថ្ងៃ ចាប់តាំងពីមានជម្លោះផ្ទុះអាវុធនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ។ រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ ទើបមានអង្គការចែកសៀវភៅឲ្យអាន។ នៅថ្ងៃអនាគតខ្ញុំចង់ធ្វើជាទាហានដូចប៉ារបស់ខ្ញុំ។

អុំ ចាន់រ៉ាឌី[5] ភេទស្រី អាយុ ៨ឆ្នាំ ពេលខ្ញុំជម្លៀសមកអត់បានចូលរៀន ប៉ុន្តែបានអង្គការដាក់សៀវភៅឲ្យអាន មានអារម្មណ៍សប្បាយចិត្ត និងកាត់បន្ថយការនឹកផ្ទះ។ ខ្ញុំជម្លៀសមកគេងអត់បានគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារតែមានភ្លៀង។ ខ្ញុំចង់ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ចង់ជួបជុំគ្រួសារ ហើយចង់ចូលរៀនវិញ។

រី ថា[6] ភេទស្រី អាយុ៣០ឆ្នាំ ភូមិដងរែក ឃុំបន្ទាយឆ្មារ ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​។ ភូមិនេះជម្លៀសចេញ គេខ្លះជម្លៀសចេញថ្ងៃទី២៤ និង២៥ ហើយគ្រួសារខ្ញុំជម្លៀសចេញកាលពីថ្ងៃទី២៥។

មុនពេលមានសង្គ្រាមគ្រួសារខ្ញុំប្រកបរបរកាច់ទំពាំងលក់ និងដើរទិញក្រសាំងយកនៅប៉ោយប៉ែត។ ជូនកាលលក់ដាច់ ថ្ងៃខ្លះលក់មិនដាច់យកក្រសាំងមកវិញទាំងការ៉ុង។

សភាពការណ៍តានតឹងបានចាប់ផ្តើមតាំងពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ខាងថៃបានបាញ់ទាហានខ្មែរស្លាប់ម្នាក់ ដឹងតាមព័ត៌មានថាថៃចងបានប្រាសាទ ចង់បានទឹកដី ហើយឥឡូវនេះឮថាចង់វាយមួយសប្តាហ៍ទៀត។ ខ្ញុំមើលព័ត៌មានតាមហ្វេសប៊ុក នៅកន្លែងនេះអត់មានផ្ទះអាវុធទេ។

ខ្ញុំចេញទៅលក់នៅប៉ោយប៉ែត បងស្រីបានតេមកប្រាប់ថា តាមព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ បានប្រយុទ្ធគ្នានៅតាមប្រាសាទ ខ្ញុំធ្វើដំណើរមកពីប៉ោយប៉ែតវិញ បានឮសំឡេងគ្រាប់កាំភ្លើង។ ខ្ញុំរត់ចូលត្រង់សេ គ្រួសារខ្ញុំមានដីតិច ហើយជីតត្រង់សេចេញទឹក ក៏ទៅសុំដីប្រជាជនក្នុងភូមិជីក​រណ្តៅត្រង់សេសម្រាប់លាក់ខ្លួន។ យប់ឡើងឲ្យយាយ និងកូន ចូលដេកក្នុងត្រង់សេ អត់ហ៊ានឲ្យដេកនៅក្រៅទេ។ ដេកក្នុងត្រង់សេបានមួយយប់ក្នុងថ្ងៃទី២៤។

នៅថ្ងៃទី២៥ ឮព័ត៌មានគេប្រាប់ថាបាញ់នៅបឹងត្រកួន ក៏នាំគ្នារត់ចេញពីផ្ទះ ទៅកាន់វត្តប្រាសាទអន្លង់ជ្រៃ ភូមិគោកស្វាយ ឃុំថ្មី ស្រុកថ្មពក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ខ្ញុំធ្វើដំណើរផ្លូវឆ្ងាយហើយបានដាក់កូនអូសរម៉ក ដោយធ្វើដំណើរពេញមួយព្រឹក។ អាជ្ញាធរឃុំបន្ទាយឆ្មារ បានប្រាប់ប្រជាជនដែលជម្លៀសឲ្យទៅខាងក្បាលក្របីខ្កះ និងខាងអន្លង់ជ្រៃខ្លះ ស្រុកបន្ទាយឆ្មារ។ ប្រជាជនច្រើន គ្រួសារខ្លះនៅតាមជំរំ គ្រួសារខ្លះនៅក្នុងសាលាឆាន់ក្នុងវត្ត ចេញទៅដំបូងមានអង្ករតែ៥គីឡូទេ មានពូសុភា និងលោកជំទាវម្នាក់ទៀតចែកលុយ មនុស្សចាស់បាន១០ម៉ឺនរៀល ក្មេងៗបាន១ម៉ឺនរៀល គាត់ចែកអង្ករឲ្យម្នាក់បន្តិច។ អារម្មណ៍ខ្ញុំភ័យខ្លាចថៃអត់ឈប់បាញ់ ខ្លាចយូរខែ យូរថ្ងៃ​។ ខ្ញុំអត់ហ៊ានទៅចោលម្តាយ យាយ ព្រោះយាយ និងម្តាយជាស្រ្តីមេម៉ាយ។ កាលណា​បាញ់គ្នាយូរប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពគ្រួសារអត់បានចេញទៅរកស៊ី។ ខ្ញុំស្នាក់នៅវត្តបាន​រយៈពេល៦ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៥ ដល់ថ្ងៃទី១ ខែសីហា ពេលល្ងាចខ្ញុំត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។

នៅថ្ងៃទី១ ខែសីហា អភិបាលខេត្តបានចុះមកចែកអំណោយ គាត់បានប្រាប់ថាសភាពការណ៍កន្លែងខ្លះបានស្ងាត់អត់មានអ្វីជាបញ្ហាទៀតទេ។​ ភូមិខ្លះអាជ្ញាធរមិនទាន់ឲ្យត្រឡប់ទេ ភូមិខ្លះអាច​ទៅផ្ទះបាន ប៉ុន្តែភូមិខ្ញុំអាជ្ញាធរមិនទាន់ឲ្យត្រឡប់ទៅវិញ ចំណែកអាហារហូបចុករយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃស្នាក់នៅក្នុងជំរំភៀសសឹកមិនទាន់ខ្លះខាតស្បៀងនៅឡើយទេ។

សង្គ្រាមនេះដោយសារតែថៃចង់បានប្រាសាទព្រះវិហារ, ប្រាសាទតាមាន់, ប្រាសាទតាក្របី របស់ខ្មែរ ខ្ញុំចង់បានភាពស្ងាត់ស្ងៀម អត់ត្រូវការសង្គ្រាមទេ។ ខ្ញុំចង់បានសន្តិភាព។ កាលណាមានសង្គ្រាមធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់, របួស និងខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ជាដើម។ ទោះបីជាថៃចង់បានទឹកដីខ្មែរ ប្រាសាទខ្មែរ ខ្ញុំមិនព្រមឲ្យទឹកដី និងប្រាសាទទៅថៃជាដាច់ខាត។

ថុ ទូច[7] ភេទប្រុស អាយុ  ៥៩ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគោកសង្កើច ឃុំគោកមន ស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ។ ខ្ញុំមានកូន៤នាក់។ ខ្ញុំមានប្រពន្ធឈ្មោះ សៀម គួយ អាយុ៥៦ឆ្នាំ។ ការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងកម្ពុជា និងថៃ នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន បានបង្ខំឲ្យខ្ញុំ និងប្រជាជនផ្សេងទៀតចាកចោកពីស្រុកកំណើត ដោយមិនបានត្រៀមខ្លួនជាមុន។ កូនខ្ញុំម្នាក់នៅចាំផ្ទះបានប្រាប់ថា មានគ្រាប់កាំភ្លើងធំថៃផ្លោងត្រូវផ្ទះ ប្រហែលម៉ោង២ រសៀល នៅថ្ងៃទី២៦ខែកក្កដា ​ឆ្នាំ២០២៥។ កូនខ្ញុំប្រាប់ថាត្រូវជញ្ជាំងផ្ទះជ្រុះ ខូចខាតស្ទើទាំងស្រុង។

ខ្ញុំបានចេញពីផ្ទះតាំងពីថ្ងៃទី២៤កក្កដា រហូតដល់ថ្ងៃទី១១ ខែសីហា បានខ្ញុំត្រឡប់មកផ្ទះវិញ បើគិតមកដល់ថ្ងៃនេះមានរយៈពេល១៩ថ្ងៃ។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ពិបាកខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសរឿងជីវភាពគ្រួសារពឹងផ្អែកធ្វើស្រែចិញ្ចឹមជីវិត ណាមួយពេលទៅដល់កន្លែងជំរំសុវត្ថិភាពមិនស្រួលដូចនៅផ្ទះសំបែងយើងទេ។ មេឃភ្លៀង ផ្គរ  គ្មានជម្រកត្រឹមត្រូវ ចំណែកការហូបចុកក៏មិនគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះខ្ញុំជម្លៀសថ្ងៃដំបូងមិនទាន់មានបងប្អូនខ្មែរចែកអំណោយភ្លាមៗទេ ទាល់ថ្ងៃបន្ទាប់ទើបយើងទទួលបាន អំណោយ ដូចជា មី ត្រីខ អង្ករ ទឹកត្រី ទឹកស៊ីអ៊ីវជាដើម។

អត្ថបទ ឈុំ រ៉ា

---

[1] Fresh News, លោកស្រីឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាលី សុជាតា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ បានឱ្យដឹងថា គិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ដល់វេលាម៉ោង ៦ល្ងាចថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ១៦៨,៩៤៦នាក់ មកពីខេត្តចំនួន៥ បានភៀសសឹកដោយសារតែសង្គ្រាមឈ្លានពានពីសំណាក់កងទ័ពថៃ។

[2] លោកស្រីឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាលី សុជាតា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ។

[3] ព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ, សម្ភាសដោយ តុប វណ្ណារ៉ា, ចុះផ្សាយថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ជំរំភៀសសឹកនៅស្រុកវាល ខេត្តពោធិ៍សាត់។

[4] ព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ, សម្ភាសដោយ តុប វណ្ណារ៉ា, ចុះផ្សាយថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ជំរំភៀសសឹកនៅស្រុកវាល ខេត្តពោធិ៍សាត់។

[5] ព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ, សម្ភាសដោយ តុប វណ្ណារ៉ា, ចុះផ្សាយថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ជំរំភៀសសឹកនៅស្រុកវាល ខេត្តពោធិ៍សាត់។

[6] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា, សម្ភាសដោយ ឡុង ដានី នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកោះថ្ម សួរសុខទុក្ខជាមួយជនភៀសសឹក ឈ្មោះ រី ថា ភេទស្រី អាយុ ៣០ឆ្នាំនៅទីតាំងភូមិដងរែក ឃុំបន្ទាយឆ្មារ ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​ ថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ។

[7] មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា, បទសម្ភាស ឡុង ដានី នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកោះថ្ម ចុះសួរសុខទុក្ខប្រជាជនភៀសសឹកឈ្មោះ ថុ ទូច ភេទប្រុស អាយុ  ៥៩ឆ្នាំ រស់នៅភូមិគោកសង្កើច ឃុំគោកមន ស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។