(កំពត)៖ ព្រុំ ក្រូច ភេទប្រុស មានអាយុ ៦០ឆ្នាំ និងជាកសិកររស់នៅភូមិគោកវែង ឃុំត្នោតចុងស្រង់ ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត។ ក្រូច មានប្រពន្ធឈ្មោះ ហ៊ុន ងុយ, មានបងប្អូនប្រាំនាក់ និងកូនប្រាំពីរនាក់។

អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ ក្រូច បានឃើញមានការទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅតាមភូមិ។ ដោយសារសង្គ្រាម ក្រូច មិនបានរៀនសូត្រនោះទេ។

នៅឆ្នាំ១៩៧៥ ក្រូច ដែលជាប្រជាជនចាស់ ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាត់តាំងឲ្យធ្វើជាកងឈ្លបក្នុងភូមិ។ ចំណែកឪពុកម្ដាយ និងបងប្អូនរបស់គាត់ ធ្វើការនៅកោះស្លា ដោយត្រូវជីកប្រឡាយ, រែកដី និងដកស្ទូង។

នៅពេលព្រឹក ក្រូច ត្រូវដើរពិនិត្យ និងតាមដានកិច្ចការរបស់ប្រជាជនថ្មី ដែលជម្លៀសមកពីទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅម៉ោង១១ព្រឹក ក្រូច សម្រាកហូបបាយ និងបន្តការងារនៅម៉ោង១ថ្ងៃរហូតដល់ពេលល្ងាច។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ក្រូច មិនបានធ្វើការជីកប្រឡាយ រែកដី ឬដកស្ទូង ដូចប្រជាជនដទៃនោះទេ។ ប្រជាជនថ្មី ត្រូវជីកប្រឡាយឲ្យបានប្រាំម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ ចំណែកអ្នកដែលធ្វើមិនបានតាមការកំណត់នឹងត្រូវខ្មែរក្រហមយកទៅកសាង ឬត្រូវស្តីបន្ទោស។ ក្រូច និយាយថា ប្រជាជនថ្មីដែលកងឈ្លបចាប់ចង ត្រូវវាយនឹងកាំភ្លើង ឬគល់ឫស្សី។

នៅរបបខ្មែរក្រហម ក្រូច ថាមានការហូបចុកមិនគ្រប់គ្រាន់ ដោយមានតែបបរមួយចានចង្កឹះសម្រាប់ហូបក្នុងមួយពេលប៉ុណ្ណោះ។ ជួនកាល គាត់ត្រូវបានបង្អត់អាហារដោយសារទៅរោងបាយមិនទាន់ និងធ្វើការទាំងឈឺ។ ក្រូច បន្តថា នៅពេលប្រជាជនមានជំងឺ គឺត្រូវសុំថ្នាំរាងដូចអាចម៍ទន្សាយពីខាងសង្គមកិច្ចមកហូប។

ក្រោយមក ក្រូច បានធ្វើជាកងទ័ពខ្មែរក្រហមរហូតដល់របបខ្មែរក្រហមដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩។ ក្រូច មិនបានបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារនោះទេ៕

សម្ភាសដោយ ហង់ ស្រីផុន ថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១

អត្ថបទដោយ ស្រ៊ាង លីហ៊ួរ ថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥